Gdańska Szkoła Fechtunku Bractwa św. Jerzego, powołana została na cyklu spotkań osób związanych z sekcją szermierczą AZS-AWF Gdańsk 8 czerwca 1993r. (choć swoimi początkami sięga roku 1991).
Pomysłodawcą i założycielem naszej grupy jest Fechmistrz Tadeusz Antoni Pagiński trener polskiej kadry narodowej dziewcząt (floret), Hetman Wielki Rycerstwa Polskiego.

Główne cele działalności

• Nawiązanie do tradycji nauki fechtunku prowadzonej w przeszłości na terenie Gdańska poprzez zajęcia z szermierki historycznej.
• Uczestnictwo w turniejach, pokazach, imprezach, wyjazdach i spotkaniach z innymi bractwami rycerskimi z Polski i Europy. Nawiązywanie kontaktów i praktyczne ukazanie, że historia Gdańska to historia europejska, a jej pielęgnowanie to wspólne i ważne dziedzictwo kulturowe.
• Odtwarzanie historii „na żywo”- w realiach od VIII- XVII w. poprzez pokazy na broń białą, taniec, łucznictwo i rzemiosło.

Z historii

Rodowód Gdańskiej Szkoły Fechtunku wiązał się ze stopniowym zanikiem przydatności łuków i kusz jako broni wojskowej na rzecz broni palnej. Również broń biła była stopniowo wypierana przez proch i kule. Oczywiście „duch rycerski” i „sztuka robienia bronią” w dalszym ciągu miły szerokie grono zwolenników nie tylko wśród arystokracji, szlachty i patrycjatu gdańskiego.
Kłopoty finansowe miasta Gdańska w latach 70-tych XVI w. spowodowały, iż turnieje będące sprawdzianem i pokazem gotowości bojowej bractw mieszczan gdańskich nie odbywały się regularnie. Również zainteresowania Rady Miasta Gdańska ukierunkowane były na obywateli przeszkolonych w posługiwaniu się bronią palną (np. Towarzystwo Puszkarzy).
Od czasów zachwiania regularności turniejów poszczególne bractwa przeżywały kryzysy i wzloty swego znaczenia obronnego. Kryzys nie ominął także Bractwa św. Jerzego.
W 1578r. Rada przejęła prawo własności do swych obiektów oddając je jednocześnie w dzierżawę na rzecz miasta. W 1584r. jeden z dzierżawców założył w domu Bractwa św. Jerzego Szkołę Fechtunku.
Od początku szkoła ta znalazła żywiołowe uznanie wśród mieszkańców Gdańska. Odbywały się regularne szkolenia szermiercze. W 1605r. zapoczątkowano pokazy fechtunku – odbywały się one pod gołym niebem, na placach miasta. Najczęściej miały miejsce na Długim Targu lub w dworze Bractwa św. Jerzego. Z supliki Konrada Heidemanna z 30 maja 1600 r. dowiadujemy się o planowanej nowej siedzibie Szkoły Fechtunku. Ponieważ nie było odpowiedniego budynku postanowiono go wybudować. Dotychczasowa siedziba decyzją Rady została przeznaczona na inne cele. Heideman prosił Radę o wydanie zgody na wybudowanie budynku wielofunkcyjnego, w którym miały się odbywać ćwiczenia szermiercze i przedstawienia teatralne.
Budynek powstał około 1610r. Pierwsza wzmianka o występach teatralnych została datowana na 1612r. Na rycinie autorstwa Petera Willera, powstałej pomiędzy 1664r. a 1686r. doskonale widać Szkołę umiejscowioną pomiędzy stajniami miejskimi, a Dworem Miejskim w południowo – zachodniej części miasta. Tu pod okiem fachowców uczono młodych gdańszczan szermierki na broń białą.
Publiczne pokazy i zawody szermiercze przyciągały tłumy widzów. Oprócz widzów przypadkowych pokazy musiały mieć i swoich stałych wielbicieli. W 1635r. zezwolono na wybudowanie w nowej siedzibie lóż dla widzów. Sprzedawano bilety – abonament kosztował dwa talary.
Wielofunkcyjność budynku zajmowanego przez Szkołę Fechtunku była powodem zatargów pomiędzy fechmistrzami a aktorami. Widocznie szermierka cieszyła się dużą popularnością, skoro aktorzy w suplikach adresowanych do Rady Miasta Gdańska z 1616r. i 1618r. skarżyli się na utrudnienia w wystawianiu przedstawień: „gdyż najdogodniejsze terminy zajęli nam fechmistrze.”
W latach 1636-1639 Rada rozstrzygnęła ten problem zezwalając aktorom na ”występowanie w godzinach wolnych od ćwiczeń”.
Jerzy Limon podaje, że budynku, jako Szkoły Fechtunku, zaprzestano używać około 1730 roku.
Szkolenia szermiercze nie upadły wraz z zanikiem użyteczności łuków i kusz jako broni wojskowej. Szermierze niejednokrotnie brali udział w uroczystościach organizowanych przez Radę Miasta Gdańska (np. z okazji wizyt władców Polski, a także w związku z tradycjami Dworu Artura).
 
(opracował dr Piotr Semków)